نگاهی به پیوند مارکتینگ و ورزش در سال ۱۴۰۳؛ یادداشتی به قلم مرتضی محسن‌پور، متخصص حوزه رسانه

مارکتینگ همواره بخشی جدایی‌ناپذیر از ورزش به شمار می‌آید و در ایران نیز طی سال‌های اخیر پیوندی عمیق میان مارکتینگ و تبلیغات و ورزش برقرار شده است. در این یادداشت نگاهی به ارتباط برندها در حوزه مارکتینگ و تبلیغات با ورزش ایران در طول سال ۱۴۰۳ و فراز و نشیب‌های این حوزه انداخته‌ایم؛ ‌از حضور پر رنگ تبلیغات نوشابه‌های انرژی‌زا در عرصه ورزش و نقدهایی که مطرح شد تا فعالیت بانک‌ها و اپراتورهای تلفن‌همراه برای معرفی خدمات.

المپیک ناسالم!

حضور نوشیدنی‌ انرژی‌زای لایف استار به عنوان حامی کاروان اعزامی ایران در بازی‌های المپیک تابستانی در سال گذشته چالش‌برانگیز شد. البته این حضور برای برند لایف‌استار نقطه قوتی برای معرفی هرچه بیشتر محصولات این شرکت بود، اما حضور یک نوشیدنی انرژی‌زا در کنار ورزشکاران المپیکی ایران، این سوال را مطرح کرد که آیا محصولاتی با مخاطرات کمتر برای سلامتی نمی‌توانستند حامی کاروان ایران در مهم‌ترین رویداد ورزشی سال باشند؟

ایرانسل همچنان پر قدرت حامی ورزش

حضور موثر ایرانسل در عرصه ورزش ایران در سال ۱۴۰۳ نیز تداوم پیدا کرد و این اپراتور تلفن همراه هم در لیگ برتر فوتبال ایران و هم در رشته هندبال، به عنوان اسپانسر نقش‌آفرینی کرد. ایرانسل در سالی که گذشت،‌ حامی باشگاه پرسپولیس در پایان لیگ ۱۴۰۲/ ۱۴۰۳بود و قرمزهای پایتخت با حمایت این اپراتور تلفن همراه توانستند قهرمان لیگ برتر فوتبال ایران شوند. همچنین ایرانسل برای چهارمین سال پیاپی به عنوان اسپانسر انحصاری در کنار فدراسیون هندبال، تیم‌های ملی و لیگ‌های زنان مردان این رشته قرار گرفت.

همراه اول و حسرت والیبالی

اپراتور همراه اول نیز در سال گذشته همانند چند سال اخیر در کنار فدراسیون والیبال باقی ماند. همراه اول که سالهاست در کنار تیم‌های ملی والیبال ایران در رده‌های سنی مختلف و لیگ والیبال زنان و مردان حضور دارد، در سال ۱۴۰۳ نیز تصمیم به ادامه این همکاری گرفت. گرچه همراه اول بر روی حضور تیم ملی والیبال در بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس حساب ویژه‌ای را باز کرده بود، ‌اما راه نیافتن والیبال ایران به مهم‌ترین رویداد ورزشی سال برای اولین اپراتور تلفن همراه کشور حسرت‌آفرین بودفرین بود.

همراه اول همچنین حامی چند تیم و رویداد ورزشی در سال ۱۴۰۳ بود. حمایت از تیم ملی هاکی سالنی ایران در مسابقات قهرمانی آسیا و حضور در کنار فدراسیون کشتی و حمایت از تیم‌های ملی ورزش اول ایران، از جمله اقدامات همراه اول در حوزه اسپانسرینگ ورزشی بود.

جدایی ناگهانی رایتل از استقلال

سال ۱۴۰۳ برای رایتل،‌ سال خوبی نبود. رایتل در سال ۱۴۰۲ با سر و صدای زیادی خود را به عنوان اسپانسر باشگاه استقلال معرفی کرد و این حضور با بهره‌برداری خوبی نیز از سوی این برند همراه بود،‌ اما درست در میانه‌های سال ۱۴۰۳خبرهایی از جدایی ناگهانی رایتل از باشگاه استقلال به گوش رسید.

سال ۱۴۰۲ خبرها از پرداخت ۹۰ میلیارد تومانی رایتل به باشگاه استقلال برای اسپانسری سه ساله آبی‌پوشان حکایت داشت. در نهایت ماه‌عسل رایتل و استقلال چندان طولانی نبود و در لیگ برتر ۱۴۰۳ / ۱۴۰۴خبری از حضور رایتل بر روی پیراهن آبی‌پوشان پایتخت نبود تا شایعه‌ها از جدایی و اختلافات میان این مجموعه بیش از پیش پر رنگ شود.

بانک شهر و حضور پر رنگ در عرصه ورزش

احتمالا اگر بخواهیم پررنگ‌ترین برند حامی ورزش ایران در سال گذشته را نام ببریم، باید به بانک شهر اشاره کنیم؛ جایی که این بانک بخش عمده‌ای از سهام باشگاه پرسپولیس را در اختیار گرفت و در تبلیغات قرمزپوشان پایتخت نیز به صورت فعالانه حضور یافت. فوتبال تنها بخش حضور بانک شهر در عرصه ورزش نبود. این بانک طی یک تفاهم‌نامه در سال ۱۴۰۳به عنوان اسپانسر اصلی ورزش اول ایران یعنی کشتی ایفای نقش کرد. همچنین بانک شهر یکی از اسپانسرهای اصلی برنامه تلویزیونی فوتبال برتر شبکه سه بود که به دیده شدن این بانک کمی خوبی کرد. نکته جالب اینکه بانک شهر در اقدامی قابل توجه حامی مالی چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم‌های ورزشی ایران نیز شد.

حضور نه‌چندان دلچسب حسن یزدانی به عنوان سفیر برند

یکی از پر سر و صداترین اتفاقات حوزه مارکتنیگ و ورزش ایران در سال گذشته حضور حسن یزدانی ستاره کشتی ایران به عنوان سفیر برند میلکوم بود. پخش گسترده تبلیغات این برند در کنار نام حسن یزدانی در طول برگزاری بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ اتفاق قابل توجهی بود،‌ اما نکته قابل نقد اقدام تبلیغاتی میلکوم شعار آن بود. قرار گرفتن چهره ستاره کشتی ایران در کنار شعار «میلکوم همیشه یکم» زمانی چالش‌برانگیز شد که حسن یزدانی در جایگاه دوم مسابقات کشتی المپیک قرار گرفت!

وقتی عکس این ستاره کشتی ایران با مدال نقره در کنار شعار برند میلکوم اکران شد، ناهمگونی این دو گزاره بحث‌های زیادی را در شبکه‌های اجتماعی پیش آورد و نقدهایی را نیز به تیم مارکتینگ برند وارد کرد.

کاله و محصولات سلامت‌محور

در طی سالی که گذشت هلدینگ سولیکو تلاش کرد تا محصولات کاله‌پرو را که بیشتر با تکیه سلامت غذایی تولید شده‌اند را با حضور ورزشکاران مطرح نماید. این محصولات با تبلیغات خوب و هدفمند برخی از ورزشکاران و دیگر چهره‌های پرطرفدار در شبکه‌های اجتماعی، به خوبی توانست جایگاه خود را در میان مشتریان محصولات سلامت‌محور باز کند.

کاله البته به مانند سال‌های گذشته در لیگ برتر بسکتبال ایران نیز حضوری فعال داشت و تیم این برند مواد غذایی توانست با قرار گرفتن در رده‌های بالای جدول رده‌بندی لیگ برتر بسکتبال، نام کاله را مطرح کند.

حق پخش تلویزیونی؛ همان همیشگی

مشکلات مربوط به حق پخش تلویزیونی مسابقات فوتبال ایران، سال گذشته نیز محل نزاع و اختلاف میان فدراسیون فوتبال و سازمان صدا و سیما بود و پس از سال‌ها اختلاف نظرها در این موضوع همچنان حل‌نشده باقی ماند.

البته انتشار آیین‌نامه پیشنهادی صداوسیما برای حق پخش تلویزیونی مسابقات ورزشی حاوی نکاتی بود که بر ابهامات و چالش‌ها در این زمینه افزود.

به نظر می‌رسد این سازمان قرار نیست از درآمد حاصل از تبلیغات چشم‌پوشی کند و همچنان منتظر تخصیص اعتبار از بودجه عمومی است. همانطور که پیش‌بینی می‌شد صداوسیما، ورزش را در درآمدهای حاصل از برنامه‌های تولیدی و پخش تبلیغات قبل، حین و بعد از مسابقات سهیم نکرده و به جای آن در آیین‌نامه پیشنهادی، سازمان برنامه و بودجه را مکلف دانسته که براساس نظر کارگروه مشترک (صداوسیما، وزارت ورزش و جوانان و سازمان برنامه و بودجه) منابع لازم را برای تامین حق پخش از محل منابع عمومی دولت تامین کند. علاوه بر این سازمان صداوسیما عنوان کرده که تکلیف قانونی‌اش در قبال حق پخش تلویزیونی منوط به تامین اعتبار در قانون بودجه است.

مجید ؛ برندی در کلاس جهانی

قطعا اگر بخواهیم موفق‌ترین حضور برندها در عرصه ورزش را در سال ۱۴۰۳ نام ببریم، باید به برند ورزشی مجید (مروژ) اشاره کنیم. بی‌تردید یکی از اتفاقات لذت‌بخش سال گذشته حضور پررنگ برند مجید در جریان مسابقات کشتی المپیک ۲۰۲۴ پاریس بود. این برند باکیفیت و خوشنام ایرانی در طول برگزاری مسابقات کشتی آزاد و فرنگی مهم‌ترین رویداد ورزشی جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی، تأمین‌‌کننده دوبنده کشتی‌گیران کشورهای مختلف بود.

درخشش یک برند ایرانی بر روی دوبنده کشتی تیم‌های ملی کشورهایی همچون ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، اوکراین، بلغارستان، رومانی افتخاری بزرگ برای ما ایرانیان بود و یک گام بزرگ برای این برند در راستای تبلیغات نیز به شمار می‌رفت. برند ایرانی مجید با تولید البسه باکیفیت علاوه بر کشتی در وزنه برداری، قایق‌رانی و دیگر رشته‌های ورزشی نیز فعالیت دارد.

طبیعت، حامی جدید قرمزهای پایتخت

برند طبیعیت در طول سال ۱۴۰۳ حضور فعالی در عرصه ورزش داشت. از حضور به عنوان اسپانسر باشگاه پرسپولیس تا حضور تیم‌های والیبال و بسکتبال طبیعت در لیگ‌های این دو رشته نشان از برنامه‌ریزی ویژه برای بهره‌برداری از ورزش در عرصه تبلیغات داشت. قرار گرفتن تیم‌های ورزشی طبیعت در رده‌های بالای جدول لیگ برتر والیبال و بسکتبال نیز نشان داد طبیعتی‌ها در ورزش ایران جنبه قهرمانی را مد نظر دارند و این حضور تنها جنبه تبلیغاتی برای آنها ندارد.

بهره‌برداری بسیار خوب و هوشمندانه طبیعت از نام باشگاه پرسپولیس و برنامه‌های تبلیغاتی متنوع با حضور چهره‌های نام‌آشنای قرمزها، دستاورد بزرگی برای این برند صنایع غذایی در سال ۱۴۰۳ بود.

مثلث ال‌سی‌من،‌ گلزار،‌ تیم ملی پدل

محمدرضا گلزار چندی پیش به عنوان سفیر برند ال‌سی‌من فعالیت خود را آغاز کرد. این بازیگر شناخته‌شده سینمای ایران پیش از این سرپرست تیم ملی پدل ایران نیز شده بود. همین فرصت کافی بود تا ال‌سی‌من نهایت استفاده را از حضور گلزار در مقام سرپرستی تیم ملی پدل ببرد و به عنوان حامی مالی در کنار ملی‌پوشان این رشته حضور یابد. نکته جالب اینجاست که گلزار در سال گذشته به صورت همزمان هم به عنوان سفیر برند خودروی اکستریم نقش‌آفرین بود و هم در کنار برند ال‌سی‌من نامش آورده شد.

اکستریم‌سواری آقای سوپراستار

حضور محمدرضا گلزار به عنوان سفیر برند در مجموعه مدیران‌خودرو طی سال 1403 نیز تداوم یافت و شاهد حضور این سوپراستار سینمای ایران در کنار خودروی اکستریم بودیم. مدیران خودرو که اکستریم را به عنوان خاص‌ترین محصول خود معرفی کرده، تلاش کرد از یک چهره خاص نیز برای تبلیغات بهره ببرد. البته حضور پرتعداد گلزار به عنوان سفیر برند در کنار برندهای مختلف، شگفتانه‌ای برای مخاطبان نبود.

علیرضا حیدری، شخصیتی جذاب برای سفیر برند

عنوان جذاب‌ترین حضور یک ورزشکار به عنوان سفیر برند را بی‌شک علیرضا حیدری در سال گذشته داشت؛ پس از آنکه حضور این پیشکسوت کشتی ایران در مسابقات فیت‌نس و آمادگی جسمانی فوق‌العاده او در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شد،‌ برند کاسپین بلافاصله از این فرصت بهره‌برداری کرد و در یک کمپین تبلیغاتی از چهره علیرضا حیدری به عنوان سفیر برند خود با شعار «پرتوان مثل یک قهرمان» رونمایی کرد.

قرار گرفتن درست سفیر برند در کنار محصول کاسپین مورد توجه بسیاری از اهالی مارکتینگ بود و همین هم سبب شد تا عنوان یکی از بهترین همکاری‌های ورزشکاران و برندها به علیرضا حیدری و کاسپین برسد.

علیرضا حیدری البته یک همکاری را با برند تولیدکننده پوشاک بازلی نیز داشت. این برند در روز مرد با انتشار عکس‌های قهرمان اسبق تیم ملی کشتی ایران، روز مرد را تبریک گفته بود.

دنون و حمایت از ورزشکاران المپیکی

سال گذشته شرکت دنون لبنی پارس در راستای برنامه‌ریزی دنون جهانی در حمایت از بازی‌های المپیک تابستانی پاریس، حامی دو نماینده ایران در مهم‌ترین رویداد ورزشی سال گذشته شد. این برند از هانیه رستمیان در رشته تپانچه و علی پاکدامن در رشته شمشیربازی برای حضور در بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ حمایت کرد و تبلیغات خوبی را نیز در این زمینه صورت داد.

رونیکس حامی قوهای سپید

رونیکس نیز جزو برندهایی بود که سال گذشته با یک برنامه‌ریزی درست، تبلیغات خود را در بخش ورزش دنبال کرد. این برند تولیدکننده ابزارآلات صنعتی با حضور به عنوان اسپانسر باشگاه پرطرفدار و دوست‌داشتنی ملوان بندر انزلی به خوبی توانست گام بلندی در عرصه ایفای نقش تبلیغاتی در ورزش بردارد.

بلوبانک؛‌ پیش‌دستی برای لس‌آنجلس ۲۰۲۸

بلو بانک در سال گذشته تلاش کرد از قافله تبلیغات و مارکتینگ در ورزش ایران جا نماند و با یک اقدام پیش‌دستانه رویدادی با نام «پیش به سوی لس آنجلس » برگزار کرد و مدیران این بانک اعلام کردند که حامی ورزشکاران ایران در المپیک ۲۰۲۸ خواهند بود. البته باید دید این حمایت در طی سه سال باقی مانده تا المپیک ۲۰۲۸ نیز تداوم خواهد یافت یا صرفا یک تصمیم هیجانی از سوی مدیران بلوبانک بوده است.

گروه بهمن و حمایت از تکواندو و بسکتبال

گروه خودرویی بهمن در سالی که گذشت در دو رشته ورزشی تکواندو بسکتبال حضوری فعال داشت.

تیم بسکتبال زنان گروه بهمن با راهیابی به فینال مسابقات لیگ برتر بسکتبال زنان ایران، نام این برند را عرصه ورزش مطرح کرد. البته گروه بهمن سال گذشته با حمایت از تکواندوکاران ایران که در رویدادهای مختلف از جمله المپیک پاریس به مدال رسیدند، بهره‌برداری تبلیغاتی خوبی را به ثمر رساند.