برای اولین بار، راهنمای جامع ابزارهای بازاریابی ایران منتشر شد!

اولین نسخه مارتک لندسکیپ ایران یا همان نقشه جامع ابزارهای بازاریابی ایران را از اینجا دریافت کنید!

امروزه بیشتر از یک دهه است که فضای مارکتینگ تکنولوژی، با مفهوم «مارتک لندسکیپ» عجین شده است. مارتک لندسکیپ به طور خلاصه، یک نقشه جامع و کامل از همه ابزارهای بازاریابی‌ای است که در یک سال و کشور مشخص، مورد استفاده کسب‌وکارها قرار می‌گیرند. این نقشه برای بسیاری از کشورها بصورت سالانه منتشر می‌شود اما تابحال چنین چیزی برای کشور ایران منتشر نشده است. ما در دی‌ام برد برای اولین بار راهنمای کامل ابزارهای بازاریابی ایران (Iran Martech Landscape) را منتشر کرده‌ایم که از این لینک می‌توانید فایل کامل آن را دریافت کنید! ما در این فایل بیش از ۴۰۰ ابزار را در زمینه بازاریابی شناسایی، دسته‌بندی و معرفی کرده‌ایم.

حال پیش از اینکه جست عمیق‌تری درون دریای مارتک لندسکیپ بزنیم، باید با تاریخ و سفری که این نقشه طی کرده است آشنا شویم و مفهوم «مارتک» را درک کنیم.

مارتک (Martech) چیست؟

کلمه مارتک، ترکیب هوشمندانه و خوش‌آوای دو کلمه «مارکتینگ» (Marketing) و تکنولوژی (Technology) است. مارتک که آن را با نام‌های مارکتینگ تکنولوژی یا فناوری‌های بازاریابی هم می‌شناسیم، قسمتی از بازاریابی را پوشش می‌دهد که با ابزارها و نرم‌افزارها سروکار دارد. درواقع، مارتک طیف وسیعی از ابزارهایی را دربرمی‌گیرد که رسیدن به اهداف بازاریابی کسب‌وکارها را تسهیل می‌کنند. این ابزارها عموما به تکنولوژی مجهز شده‌اند و آن قسمتی از کار بازاریابی را به عهده گرفته‌اند که نیروی انسانی توان کمتری در انجام دارد.

مارتک نتیجه تاثیر عمیق و ملموس تکنولوژی روی فرآیند فروش و بازاریابی است. ابزارهایی که در دسته مارتک (مارکتینگ تکنولوژی) قرار می‌گیرند، به طرز چشمگیری بهره‌وری، احتمال نتیجه گرفتن، سادگی در برنامه‌ها و درصد استفاده از داده‌های کمّی را افزایش داده‌اند و توان تجزیه و تحلیل آن داده‌ها را نیز برای ما فراهم آورده‌اند. همین مزایا و منافع است که افراد فعال در حوزه دیجیتال مارکتینگ را موظف به شناخت حوزه مارتک می‌کند.

در یک تعریف خلاصه‌تر، مارتک شامل همه ابزارها و فناوری‌هایی است که مارکترها برای ایجاد آگاهی، برنامه‌ریزی، اجرا کردن کمپین‌ها و بهینه‌سازی کانال‌های مختلف بازاریابی استفاده می‌کنند. این حوزه در طول دو دهه اخیر به شکل گسترده‌ای رشد داشته است. حالا برویم سراغ موضوع اصلی‌مان؛ مارتک لندسکیپ کجای ماجراست؟!

مارتک لندسکیپ (Martech Landscape) چیست؟ | تاریخچه مارتک لندسکیپ

در آگوست سال 2011، برای اولین بار محتوایی در سطح وب منتشر شد که تا پیش از آن، کسی چیزی شبیهش را ندیده بود. این محتوا، یک سوپرگرافیک بود؛ نمایی تصویری و پرجزییات از لوگوهایی مختلف که آن را در زیر می‌بینید. تعداد این لوگوها بین 100 تا 150 تا بود.

این سوپرگرافیک را اسکات برینکر (Scott Brinket) منتشر کرده بود. این سوپرگرافیک «مارتک لندسکیپ» نام داشت. اسکات برینکر یک برنامه‌نویس و کارآفرین آمریکایی بود که در آن زمان، سابقه طولانی‌ای در حوزه برنامه‌نویسی، راه‌اندازی کسب‌وکار و تکنولوژی داشت. او در سال 2008 و پیش از انتشار این مارتک سوپرگرافیک معروف، Chief Martech را راه‌اندازی کرده بود؛ بلاگی که اسکات در آن، به بررسی تقاطع حوزه‌های «بازاریابی، فناوری و مدیریت» می‌پرداخت. مارتک لندسکیپی که از آن حرف زدیم هم، سه سال بعد و در سال 2011 در همین بلاگ منتشر شد.

تولد مارتک لندسکیپ‌ها را تا همین امروز به اسکات برینکر منسوب می‌کنند. او رسما اولین فردی بود که به فکر جمع‌آوری و ساختن شبکه‌ای از ابزارهای مورد استفاده در حوزه کسب‌وکار و بازاریابی افتاد. این مارتک لندسکیپ که تصویرش را بالاتر مشاهده کردید، شروع فرآیند نظم گرفتن حوزه مارتک بود. امروزه لندسکیپ‌ها به تمایز کشور و سال منتشر می‌شوند و هر روز به تعداد ابزارهای تسهیل‌گیر حوزه بازاریابی اضافه می‌شود.

برای اینکه بهتر بفهمید مارتک لندسکیپ چیست به این تعریف توجه کنید:

«مارتک لندسکیپ نقشه جامعی است که تمامی نرم‌افزارها، سخت‌افزارها و ابزارهای بازاریابی را دربرمی‌گیرد. این ابزارها دارای ویژگی اتوماتیزه بودن (خودکار) هستند و فرآیندهای بازاریابی‌ای را که نیروی انسانی از انجام آن عاجز است یا توان فنی کمی در آن دارد، تسهیل کرده‌اند. مارتک لندسکیپ یکی از شناخته‌شده‌ترین نمودارها و نقشه‌های حوزه بازاریابی است و امروزه کثیری از کشورها آن را سال به سال به‌روزرسانی و منتشر می‌کنند.»

اولین نسخه مارتک لندسکیپ ایران یا همان نقشه جامع ابزارهای بازاریابی ایران را از اینجا دریافت کنید!

حالا از اسکات برینکر به دلیل انتشار اولین مارتک لندسکیپ و فعالیت‌های زیادی که در طی سال‌ها در حوزه مارکتینگ تکنولوژی انجام داده است، با عنوان «پدرخوانده مارتک» یاد می‌شود. او در سال 2014 برگزاری کنفرانس‌های مخصوص صنعت مارتک را در بوستون آغاز کرد و هم‌اکنون این کنفرانس دو بار در سال برگزار می‌شود. اسکات برینکر در سال 2021 به عنوان معاون اکوسیستم پلتفرم، به شرکت موفق و محبوب Hubspot پیوست. او هنوز در بلاگ شخصی خود مقالات کاربردی و مهمی منتشر می‌کند.

مارتک لندسکیپ یا نقشه ابزارهای بازاریابی معمولا شامل چه دسته‌هایی است؟

این نقشه جامع ابزارهای بازاریابی، یک نقشه کاربردی است ساختار تقریبا مشابهی در تمام جهان دارد. مارتک در 25 سال اخیر توانسته است پیشرفت‌ها و حوزه‌های مختلفی را فتح کند و نقشه ابزارهای مارتک هم از همان الگو پیروی می‌کند. به طور کلی یک مارتک لندسکیپ استاندارد در حال حاضر شامل 6 دسته مهم است. این 6 دسته درواقع، بخش‌هایی از بازاریابی هستند که فرآیندشان به واسطه پیشرفت و گسترش ابزارهای تکنولوژیک، سریع‌تر رخ می‌دهد.

1.     ابزارهای «تبلیغات و پروموت»

این دسته از ابزارهای مارکتینگ تکنولوژی شامل پلتفرم‌هایی هستند که بازاریابی و تبلیغات را از طریق نفوذ برند و ارائه خلاقانه، بهینه‌سازی و ممکن می‌کنند. زیرمجموعه‌های این دسته، موبایل مارکتینگ، روابط عمومی، حوزه چاپ، تبلیغات سرچ (سرچ‌اد) و تبلیغات شبکه‌های اجتماعی هستند.

2.     ابزارهای «محتوا و تجربه کاربری»

یکی از گسترده‌ترین دسته‌ها در ساختار مارتک لندسکیپ، همین دسته است. در گستره این دسته، از ابزارهای ارسال ایمیل و پیامک گرفته تا پلتفرم‌های مدیریت برنامه، آتومیشن و سئو وجود دارد. درواقع کثیری از ابزارهای موجود در این دسته برای کسب‌وکار و بازاریابی حیاتی محسوب می‌شوند؛ چرا که پایه و اساس جمع‌آوری داده، تولید لید (سرنخ فروش)، فرآیند فروش و تعامل کاربر در ابزارهای همین دسته نهفته است. از زیرمجموعه‌های این دسته می‌توان به ایمیل مارکتینگ، بازاریابی محتوایی، ابزارهای سئو و ابزارهای تولید ویدیو اشاره کرد.

3.     ابزارهای «شبکه‌های اجتماعی و ارتباطات»

این دسته نیز وسعت زیادی دارد و ابزارهای متنوعی را در خود جا داده است. ابزارهای اجتماع‌سازی و مدیریت اجتماع، اینفلوئنسرها، ایونت‌ها و برنامه‌های زنده، مدیریت تماس و چت‌بات‌ها موارد بسیار متفاوتی از یکدیگر هستند و بین فروش و وفاداری مشتری در حرکتند؛ اما چیزی که همه این موارد را به عنوان ابزارهای شبکه‌های اجتماعی و ارتباطات در یک دسته جمع‌آوری می‌کند، ایجاد اجتماع و استفاده از ارتباطات برای گسترش، مدیریت و افزایش آگاهی برند است. سوشال مدیا مارکتینگ، نظارت بر سوشال مدیا، وبینارها و رویدادها، همه و همه مثال‌هایی برای این دسته هستند.

4.     ابزارهای «تجارت و فروش»

ابزارها در این دسته به شکل مستقیمی با فروش واقعی کسب‌وکارها در ارتباطند و روی آن تاثیر می‌گذارند. پلتفرم‌های موجود در این دسته، وظیفه دارند فروش شما را -چه به صورت آنلاین و چه به صورت آفلاین- بهینه‌سازی و مدیریت کنند. این ابزارها عموما با سنجه‌های مرتبط با فروش کار خود را جلو می‌برند. ابزارهای تجارت الکترونیک، اتوماسیون بازاریابی و فروش، ابزارها و پلتفرم‌های ارزیابی فروش، همگی در این دسته هستند.

5.     ابزارهای «داده»

داده‌ها می‌توانند یکی از مهم‌ترین دارایی‌های شما باشند که در طول فرآیند بازاریابی تولید یا بازتولید می‌شوند. شما به‌راحتی می‌توانید از داده‌های به‌دست‌آمده در راه کسب فروش و نفع بیشتر خود استفاده کنید. تمامی پلتفرم‌هایی که در این دسته قرار می‌گیرند، دسترسی، مدیریت و تجسم داده را هدف گرفته‌اند. برای مثال، ابزارهایی مثل داشبوردها، اینسایت‌ها، فرآیندهای تجسم داده، آنالیتیکس داده‌های موبایل و وب، CDPها، ابزارهای تجزیه و تحلیل داده -و به شکل جالبی- ابزارهای احزار هویت و حریم خصوصی در این دسته خودشان را نشان می‌دهند.

6.     ابزارهای «مدیریتی»

ابزارهای مدیریتی عموما تیم‌های داخلی شما و شکلی که اعضا در این تیم‌ها با هم به همکاری و ارتباط می‌پردازند را رصد و ثبت می‌کند. بسته به اینکه شرکت شما چه ساختار و سلسله‌مراتبی داشته باشد، محور این ابزارها می‌تواند از ثبت زمان‌های مشخص کاری و مدیریت مالی تا نحوه استخدام کارمندان و اعضای جدید و شیوه ارتباط‌گیری آن‌ اعضا را شامل شود.

این دسته‌ها در برخی از مارتک لندسکیپ‌ها 5تایی و در برخی دیگر 7تایی هم هستند؛ اما شکل استانداردی که خود آقای اسکات برینکر هم بر آن تاکید دارد، همین ساختار شش‌گانه است. برای بیشتر آشنا شدن با نمای نقشه ابزارهای بازاریابی، چند مثال زیر را ببیند.

مارتک لندسکیپ کشور سوئد در سال 2019

مارتک لندسکیپ کشور آلمان در سال 2018

مارتک لندسکیپ کشور انگلستان در سال 2018

دیدن این مارتک لندسکیپ‌ها یک سوال بزرگ را در ذهن مخاطب ایرانی شکل می‌دهد: آیا ایران هم یک نقشه جامع ابزارهای بازاریابی یا اصطلاحا مارتک لندسکیپ دارد؟!

مارتک لندسکیپ ایران | واقعیت کمی تلخ و حیرت‌انگیز مارتک در ایران

ایران به عنوان یکی از کشورهای آسیایی، در دهه گذشته پیشرفت چشمگیر و قابل توجهی در حوزه بازاریابی دیجیتال و فناوری داشته است. حتی می‌توان گفت که حوزه مارتک ایران به هیچ وجه عاری از بازیگران قدرتمند و فعال نیست و کسب‌وکارهای ایرانی در همین لحظه، از ابزارهای کاربردی و بومی زیادی بهره می‌برند.

واقعیت تلخ و حیرت‌انگیز حوزه مارتک در ایران اینجاست: اگر کلمه مارتک لندسکیپ را در کنار اسم هر کشوری سرچ کنید، به احتمال 99 درصد، یک نقشه جامع سالانه از حوزه مارتک آن کشور خواهید دید. حالا اگر عبارت Iran Martech Landscape را در گوگل سرچ کنید، هیچ نتیجه مرتبط و درستی نخواهید گرفت. با وجود اینکه پتانسیل‌های حوزه مارتک و فناوری بازاریابی در ایران رو به سوی رشد است، اما عملا هیچ نقشه جامعی از ابزارهای بازاریابی در ایران وجود ندارد. بالا رفتن تعداد ابزارهای مارکتینگ ایرانی تحت تاثیر عواملی همچون تحریم‌ها، نوسانات ارزی و کاهش درآمد کسب‌وکارها در اثر پاندمی ویروس کرونا هم بوده است و عطش ساخت هرچه بیشتر ابزارهای جدید مارکتینگی را در کسب‌وکارهای ایرانی بالا برده است. ما نقشه جامع ابزارهای بازاریابی ایران در در این لینک گردآوری کرده‌ایم!

اگر ایران را با اروپا مقایسه کنیم، به نتایج جالبی می‌رسیم. مهم‌ترین نکته‌ای که پس از این مقایسه دستگیرمان می‌شود این است که حوزه مارتک در ایران، از برخی کشورهای کوچک قاره اروپا فعال‌تر و روبه‌رشدتر است! با این همه، کشورهایی مثل سوئد در حالی سالانه مارتک لندسکیپ خود را منتشر می‌کنند که ایران فاقد چنین چیزی است.

از آمار و ارقام جالبی که در بازار مارکتینگ اروپا وجود دارد، چشم‌اندازهای آینده این کشورها در حوزه مارتک و نقاط تمرکزشان است. طبق مارتک لندسکیپ‌هایی که کشورهای اروپایی به طور سالانه منتشر کرده‌اند، نتیجه‌گیری‌های جالبی صورت گرفته است که نشان می‌دهد کشورهای مختلف، به برخی حوزه‌ها و مشاغل خاص علاقه بیشتری نسبت به دیگر گروه‌ها دارند.

مزایای وجود یک مارتک لندسکیپ | مارتک لندسکیپ‌ها چگونه در افزایش رشد اکوسیستم سهیم هستند؟

اسکات برینکر مارتک را به شکل ساده‌ای «استفاده از تکنولوژی در جهت بازاریابی» می‌داند. او می‌گوید وقتی در سال 2011 توانسته است 150 ابزار مارتک را برای بهبود وضعیت بازاریابی و تسهیل فرآیندهای آن پیدا کند بسیار خوشحال شده است. حالا، آمار و ارقامی منتشر شده است که نشان می‌دهد رشد و پیشرفت در مارتک لندسکیپ‌ها در ده سال اخیر باورنکردنی است. این را در نظر بگیرید که از سال 2019 تمامی جوامع و کشورها در حال دست و پنجه نرم کردن با ویروس کرونا هم بوده‌اند و درصد رشدی که مشاهده می‌کنید، علی‌رغم تبعات پاندمی و تاثیرات آن بر کسب‌وکارها، کماکان بسیار بالا و حیرت‌انگیز است.

مارتک لندسکیپ‌ها آینه تمام‌نمای قدرت یک کشور در حوزه مارتک و به تبع آن، مارکتینگ است. آنچه که در عکس‌های بالا می‌بیند به دلیل وجود مارتک لندسکیپ اولیه ممکن شده است. این نقشه جامع، نه‌تنها دید کاملی از بازیگران و تسهیل‌گران عرصه بازاریابی به ما می‌دهد، بلکه امکان بررسی و دنبال کردن تغییرات و پیشرفت‌های عرصه را طی سال‌ها به وجود می‌آورد.

درواقع همین که نقشه به ظاهر ساده‌ای مثل مارتک لندسکیپ توانسته است در یک حوزه به‌خصوص داده‌آفرینی کند، به طوری که این داده‌ها کمّی، موثق، قابل اندازه‌گیری و قابل استفاده باشند، مهم‌ترین مزیت داشتن یک مارتک لندسکیپ است. اسکات برینکر می‌گوید:

«20 سال پیش، حرفه بازاریابی یک کار به‌غایت غیرفنی و بدون نیاز به مهارت تکنیکال بود. مردم رشته بازاریابی را انتخاب می‌کردند چون همچون رشته آی‌تی نبود و جنبه‌های فنی کمی داشت. اما امروزه اوضاع فرق می‌کند. نه اینکه هر بازاریابی باید تا حد زیادی به سمت فنی شدن و مهارت‌های تکنیکال برود؛ اما تیم‌های بازاریابی به شکل کلی، حالا بسیار وابسته به تکنولوژی هستند تا بتوانند استراتژی‌ها و عملیات خود را اجرایی کنند.»

این نقل قول از آقای برینکر، به رشد اهمیت تکنولوژی در فرآیندهای بازاریابی اشاره دارد. عوض شدن زمانه و مدرن شدن بسیاری از فرآیندها در کسب‌وکار، نیازی انکارنشدنی‌ به تکنولوژی به وجود آورده است. یکی از مزایای داشتن مارتک لندسکیپ، دسترسی به این تکنولوژی‌های حیاتی در یک نگاه است. به عبارت بهتر، داشتن مجموعه‌ای غنی و کامل از آنچه که نیازهای کسب‌وکار ما را برطرف می‌کند و می‌تواند طبق جهان امروز، کسب‌وکار را به سود برساند یک غنیمت است.

برای مثال به تصویر زیر نگاه کنید.

اگر مارتک لندسکیپ‌های متعددی در طول نه ده سال اخیر منتشر نشده بود، اهمیت زیرمجموعه‌های مختلف و رشد آن‌ها در طول سال‌ها بر همگان پوشیده می‌ماند. مثلا اینکه بدانیم ویدئومارکتینگ از سال 2019 تا سال 2021 با رشد 26 درصدی همراه بوده است، استراتژی‌های بازاریابی ما را بهینه‌تر و با تغییرات روز همراه‌تر می‌کند. دانستن نکات این‌چنینی و دسترسی داشتن به داده‌های قابل استفاده کمّی، در بهترین حالت با یک مارتک لندسکیپ ممکن می‌شود.

از دیگر مزایای طراحی و انتشار مارتک لندسکیپ همان دلیلی است که باعث شد اسکات برینکر برای اولین بار این نقشه را طراحی کند؛ مارتک لندسکیپ می‌تواند اهمیت گذار از بازاریابی سنتی به بازاریابی فناوری‌محور را مشخص کند و به مدیران ارشد بازاریابی ثابت کند که متدهای قدیمی بازاریابی، باید با شیوه‌های جدید جایگزین شوند. در همین راستا، داشتن چنین چیزی برای کشورها می‌تواند شغل‌آفرین باشد یا وضعیت برخی شغل را بهتر کند؛ چرا که در صورت ادراک چنین نکته‌ای از سوی مدیران، نیاز به افرادی که دارای مهارت‌های فنی هستند بیشتر حس می‌شود.

اولین مارتک لندسکیپ کشور! | نقشه جامع ابزارهای بازاریابی ایران

با توجه به اهمیت مارتک لندسکیپ و احساس شدن جای خالی آن در اکوسیستم بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ ایران، رسانه دی‌ام برد با همکاری پلتفرم‌های دیما و سکان افتخار این را داشته است که اولین و کامل‌ترین مارتک لندسکیپ کشور را طراحی و منتشر کند. این مارتک لندسکیپ جامع‌ترین نقشه در دسترس از ابزارهای بازاریابی ایرانی است که پس از تلاشی چندماهه و جست‌وجویی هدفمند تکمیل شده است. شناخت ابزارهای مارکتینگ برای هر دیجیتال مارکتری ضروری است. با دانلود و مشاهده این نقشه جامع که قریب به 400 عدد از ابزارهای مارکتینگ ایرانی را شامل می‌شود، شناخت خود را از اکوسیستم بازاریابی ایران کامل کنید. همچنین، اگر ابزاری در حوزه مارکتینگ ایران می‌شناسید که آن را در نقشه نیاورده‌ایم، آن را با ما به اشتراک بگذارید.