یوتیوبرهای ایرانی از افت شدید درآمد خود خبر دادند

تعدادی از یوتیوبرهای فارسی‌زبان گزارش داده‌اند که درآمدشان در هفته‌ اخیر به‌طور چشمگیری کاهش یافته و برخی کانال‌ها تا ۸۰٪ افت درآمد داشته‌اند. تغییر اخیر الگوریتم یوتیوب، که بازدیدهای داخل ایران را «ترافیک کم‌ارزش» محسوب می‌کند، باعث شده نمایش تبلیغات به کاربران ایرانی محدود شود و درآمد بسیاری از کانال‌ها به کسری از میزان پیشین برسد؛ موضوعی که آینده حرفه‌ای تولیدکنندگان محتوا را با چالش جدی مواجه خواهد کرد.

به گزارش دی‌ام برد، بر اساس تجربه‌ها و گفته‌های کاربران در توییتر و دیگر شبکه‌های اجتماعی، درآمد یوتیوبرهای فارسی‌زبان در هفته اخیر با کاهش چشمگیری روبه‌رو شده است. برخی تولیدکنندگان محتوا از افت درآمدی خبر می‌دهند که در برخی موارد حتی تا حدود ۸۰٪ رسیده و بسیاری را غافلگیر کرده است.

در آخرین به‌روزرسانی یوتیوب، بازدید و تماشای ویدیوها از داخل ایران، حتی با استفاده از VPN، به‌عنوان ترافیک کم‌ارزش برای تبلیغ‌دهندگان ثبت می‌شود. در نتیجه، یا تبلیغی به کاربران داخل ایران نمایش داده نمی‌شود، یا اگر نمایش داده شود، ترافیک آن کم‌ارزش محسوب می‌شود. این تغییر فنی تأثیر مستقیم و چشمگیری بر درآمد کانال‌های فارسی‌زبان داشته و باعث کاهش قابل‌توجه درآمد تبلیغاتی آن‌ها شده است.

برخی یوتیوبرهای مطرح فارسی اعلام کرده‌اند که پس از این تغییرات، درآمد کانال‌هایشان به یک‌پنجم یا حتی یک‌دهم میزان قبلی رسیده است؛ موضوعی که ادامه فعالیت حرفه‌ای و تولید منظم محتوا را برای بسیاری با چالش جدی مواجه کرده و برخی را به فکر توقف یا تغییر مسیر انداخته است.

یکی از یوتیوبرهای فارسی به نام آریا کئوکسر در ویدیوی جدید خود اعلام کرده است که ویدیویی از او با ۴۰۰ هزار بازدید تنها ۴۰۰ دلار درآمد داشته است. او گفته قبلاً بابت هر هزار بازدید حدود ۱۱ دلار دریافت می‌کرد، اما اکنون این رقم به ۱ دلار کاهش یافته است. او نگرانی خود را از این کاهش درآمد ابراز کرده و گفته که احتمالاً باید کانال انگلیسی خود را راه‌اندازی کند.

بسیاری از یوتیوبرهای فارسی‌زبان ماه‌ها پیش نسبت به رفع فیلترینگ یوتیوب ابراز نگرانی کرده بودند، چون پیش‌بینی می‌کردند در صورت تماشای ویدیو با آیدی کشور ایران، یوتیوب تبلیغات را به آن‌ها کمتر نشان می‌دهد و درآمد کانال‌ها کاهش می‌یابد. اکنون حتی با وجود فیلترینگ، این کاهش درآمد اتفاق افتاده است.

با این حال، هنوز هیچ بیانیه رسمی از سوی یوتیوب منتشر نشده و تمامی اخبار فعلی مبتنی بر حدس و گمان یا اظهارات خود تولیدکنندگان محتواست و نیازمند بررسی و تأیید بیشتر است.

در مقابل، برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی از تصمیم یوتیوب دفاع می‌کنند. از نگاه آن‌ها، منطق اقتصادی پشت این تغییر قابل درک است؛ چرا که برندهایی که در یوتیوب تبلیغ می‌کنند، انتظار دارند هزینه تبلیغاتشان صرف نمایش به مخاطبانی شود که شانس واقعی تبدیل‌شدن به مشتری را دارند. به باور این گروه، نمایش تبلیغات به کاربرانی از کشورهایی که عملاً در بازار هدف بسیاری از برندهای بین‌المللی قرار ندارند، بازدهی لازم را برای تبلیغ‌دهندگان ایجاد نمی‌کند.

این گروه از کاربران همچنین به محدودیت‌های اقتصادی، تحریم‌ها و نبود امکان خرید مستقیم بسیاری از خدمات و محصولات خارجی در ایران اشاره می‌کنند و بر این باورند که کاهش ارزش تبلیغاتی ترافیک ایران، تصمیمی منطقی و همسو با منافع برندها و تبلیغ‌دهندگان است. از نگاه آن‌ها، یوتیوب به‌عنوان پلتفرمی مبتنی بر تبلیغات ناگزیر است تمرکز خود را بر بازارهایی بگذارد که گردش مالی بالاتری دارند و رفتار مصرف‌کنندگان در آن‌ها قابل پیش‌بینی‌تر است؛ حتی اگر این رویکرد در کوتاه‌مدت به زیان بخشی از تولیدکنندگان محتوا، از جمله یوتیوبرهای فارسی‌زبان، تمام شود.

اسپانسرینگ؛ تنها مسیر باقی‌مانده درآمدزایی

اگر این روند در ماه‌های آینده ادامه پیدا کند، احتمالاً اسپانسرینگ و همکاری مستقیم با برندها به تنها مسیر جدی و پایدار کسب درآمد برای تولیدکنندگان محتوای فارسی در یوتیوب تبدیل خواهد شد؛ مسیری که البته برای همه در دسترس نیست و معمولاً تنها نصیب کانال‌های بزرگ‌تر یا چهره‌های شناخته‌شده می‌شود. این وضعیت می‌تواند فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان مستقل و کوچک‌تر وارد کند و انگیزه آن‌ها برای ادامه فعالیت را کاهش دهد.

در چنین شرایطی، احتمال می‌رود به‌تدریج شاهد افت محسوس در حجم تولید محتوا، کاهش تنوع موضوعی و حتی افت کیفیت محتوای فارسی در یوتیوب باشیم؛ چرا که وابستگی به اسپانسرها معمولاً محدودیت‌هایی در انتخاب سوژه و شیوه بیان ایجاد می‌کند.