دلایل مسدود شدن پیج‌های ایرانی در اینستاگرام و راهکارهای جلوگیری آن

علیرضا آقاخانی، تیم‌لید شبکه‌های اجتماعی اسنپ در گفت وگو با دی‌ام برد، تغییرات سریع آی‌پی در ایران، نقض قوانین محتوایی، کپی‌رایت توسط اینستاگرام یا جامعه، فعالیت‌های ربات‌گونه، برخی از انواع تبلیغات همراه با جوایز، هک یا ورود مشکوک به اکانت و باگ‌های اینستاگرام را از دلایل از دسترس خارج‌شدن پیج‌های ایرانی در اینستاگرام دانسته و استفاده از وی‌پی‌ان‌هایی با آی‌پی ثابت، مطالعه دقیق گایدلاین‌ها، حساسیت بالا در موضوع کپی‌رایت، عدم استفاده از ربات و ابزارهای Third-Party، بالابردن امنیت پیج و شفافیت را به عنوان راهکارهای جلوگیری از این اتفاق بیان می‌کند.

به گزارش دی‌ام برد، متأسفانه این روزها شاهد افزایش موارد از دسترس خارج‌شدن صفحات اینستاگرام برندهای ایرانی هستیم. در هفته گذشته، صفحات اینستاگرام سایت‌های «رده»، «دیجیاتو» و «میلی‌ گالری» و «کاماپرس» و چند بلاگر به دلایل نامشخص از دسترس خارج شدند. بسته‌شدن ناگهانی صفحه اینستاگرامی که سال‌ها برای معرفی آن به مخاطبان و جذب فالوور زمان صرف شده است، برای بسیاری از کسب‌وکارهای ایرانی، چیزی فراتر از یک اختلال فنی یا حادثه موقتی‌ست؛ این اتفاق می‌تواند به‌معنای از دست‌رفتن کانال اصلی ارتباط با مخاطب، سقوط ناگهانی اعتبار برند، و در برخی موارد کاهش فروش در آن کسب‌وکار باشد.  در شرایطی که بخش زیادی از فعالیت‌های بازاریابی، پشتیبانی و فروش در فضای اینستاگرام متمرکز شده، بسته‌شدن صفحه یک برند می‌تواند به‌طور مستقیم روی جریان درآمدی آن تأثیر بگذارد. این موضوع به‌ویژه برای کسب‌وکارهایی که هویت دیجیتال‌شان با این پلتفرم گره خورده، یک تهدید جدی به شمار می‌آید.

در همین راستا، دی‌ام برد با علیرضا آقاخانی، سرپرست شبکه‌های اجتماعی اسنپ گفت‌وگویی داشته تا به‌طورکلی دلایل از دسترس خارج‌شدن یا اصطلاحاً پریدن پیج‌های اینستاگرام و راهکارهای مقابله با آن را بررسی کند.

علیرضا آقاخانی

دلیل اول؛ تغییرات سریع آی‌پی در ایران

آقاخانی در رابطه‌ با دلایل از دسترس خارج‌شدن صفحات اینستاگرام در ایران گفت: «از دسترس خارج‌شدن پیج اینستاگرام می‌تواند به شکل‌های مختلفی مانند غیرفعال‌شدن/Disabled (موقت یا دائم) یا ساسپند شدن/ (Suspend) حساب رخ دهد. یکی از دلایل رایج، به‌ویژه برای کسب‌وکارهای ایرانی، مسئله آی‌پی ایران و تغییرات سریع آن است. ناپایداری آی‌پی است که به دلیل استفاده از VPNهای رایگان و نامطمئن، تعدد ادمین‌ها و تفاوت دیوایس‌ها اتفاق می‌افتد. این تغییرات مکرر آی‌پی، به‌ویژه پس از فیلترینگ در یکی دو سال اخیر، موجب بروز مشکلاتی شده و تهدیدی جدی برای صفحات ایرانی محسوب می‌شود. حتی برخی برندهای بزرگ نیز در همان دوره با این مسئله مواجه شدند و این مسئله همچنان ادامه دارد و می‌تواند تهدیدی جدی برای برخی از پیج‌های ایرانی باشد.»

دلیل دوم؛ نقض قوانین محتوایی

او ادامه داد: «مورد دوم، نقض قوانین محتوایی اینستاگرام است. این پلتفرم یک‌سری گایدلاین‌های مشخص برای محتوا دارد؛ از جمله محتوای جنسی، خشونت‌آمیز، و همچنین برخی محتواهای سیاسی با جهت‌گیری خاص که بسیار حساس هستند و ممکن است باعث بسته‌شدن سریع پیج‌ها شوند. علاوه بر این، محتواهایی مثل عکس قرص، اسکناس، دارو، و… هم در دستهٔ موارد حساس قرار می‌گیرند. برخی دسته‌بندی‌های خاص از کسب‌وکارها، مانند بیزینس‌های دارویی یا آرایشی-بهداشتی، گاهی به دلیل نوع محتوایی که منتشر می‌کنند، با محدودیت‌های اینستاگرام مواجه می‌شوند؛ چون محتوایشان ممکن است با سیاست‌های این پلتفرم مطابقت نداشته باشد. البته معمولاً قبل از اینکه پیج به دلیل چنین محتواهایی غیرفعال (Disabled) شود، اینستاگرام اخطاریه برای صاحب پیج ارسال می‌کند.»

دلیل سوم؛ هشدار خطرناک کپی‌رایت، خصوصا در صورت وجود شاکی خصوصی

آقاخانی با اشاره به موضوع کپی‌رایت گفت: «مورد سوم که این روزها به یکی از اصلی‌ترین مشکلات پیج‌ها در اینستاگرام فارسی تبدیل شده، موضوع کپی‌رایت است و در سطح جهانی هم صفحات زیادی با آن درگیر هستند؛ اما در ماه‌های اخیر، این مشکل به شکل جدی گریبان‌گیر بسیاری از پیج‌های ایرانی نیز شده. این نوع نقض قوانین معمولاً در ابتدا با دو اخطار همراه است که می‌توان آن‌ها را در بخش Account Status مشاهده کرد. در صورت دریافت سومین اخطار، صفحه معمولاً بسته می‌شود.»

او با بیان اینکه کپی‌رایت به‌طورکلی در دو مدل اتفاق می‌افتد، ادامه داد: «مورد اول کپی‌رایت عمومی است که توسط خود اینستاگرام اعمال می‌شود. برای مثال، اگر از یک موزیک دارای حق نشر در ویدیو یا ریلز استفاده کنید، اینستاگرام ممکن است اخطار کپی‌رایت ثبت کند. این اخطارها معمولاً با یک روند مشخص و مرحله‌به‌مرحله پیش می‌روند: دو اخطار، و در صورت تکرار، بسته‌شدن پیج. مورد دوم شکایت خصوصی است و رخ می‌دهد که یک برند یا صاحب‌امتیاز مشخص، از طریق پیج رسمی و معتبر خود (گاهی حتی پیج تأییدشده)، نسبت به استفاده غیرمجاز از محتوایش، مثل لوگو، تصویر محصول، یا غیره شکایت کند. در این حالت، کپی‌رایت مستقیماً توسط آن برند ثبت می‌شود، نه اینستاگرام. اگر چنین شکایتی انجام شود، ممکن است پیج بدون هیچ‌گونه اخطاری از سوی اینستاگرام، مستقیماً دی‌اکتیو یا ساسپند شود. در مجموع، نوع دوم کپی‌رایت (شکایت اختصاصی) حساس‌تر و خطرناک‌تر است، و در صورت وقوع، بازگرداندن پیج بسیار دشوارتر خواهد بود.»

دلیل چهارم؛ فعالیت‌های ربات‌گونه و ابزارهای Third-Party

او همچنین عنوان کرد: «فعالیت‌های ربات‌گونه که از حدود ۷ تا ۹ سال پیش در اینستاگرام وجود داشته‌اند، طبیعتاً جذاب نیستند. اگر فعالیت‌ها مشابه ربات باشد و تعداد اکشن‌ها (مانند لایک، فالو، کامنت) از حد مشخصی بیشتر شود، ممکن است با اکشن بلاک مواجه شده و در ادامه پیج دیزیبل یا ساسپند شود. در کنار این، استفاده از برخی ابزارهای Third-Party (ابزارهای جانبی) که توسط اینستاگرام تأیید نشده‌اند، می‌تواند تهدیدی جدی برای پیج باشد.»

دلیل پنجم؛ برخی از انواع تبلیغات همراه با جوایز

آقاخانی در ادامه گفت: «مورد دیگر، برخی انواع تبلیغات با جوایز است؛ به این صورت که بعضی برندها به‌ازای لایک، منشن کردن دوستان یا کامنت، هدیه یا جایزه ارائه می‌دهند. اگر محتوای این تبلیغات کاملاً مطابق با گایدلاین‌های اینستاگرام تنظیم نشده باشد، می‌تواند خطرناک باشد؛ مثلاً ممکن است شائبه ایجاد شود که اینستاگرام قرار است به فالوورهای آن پیج هدیه دهد، نه خود مالک پیج. البته با استفاده از ترفندهای مدیریت کپشن و محتوا می‌توان این موارد را کنترل کرد؛ اما در صورت عدم مدیریت صحیح، ممکن است پست حذف شده و در صورت تکرار، پیج دیزیبل شود که در این شرایط نیاز به شفاف‌سازی خواهد بود.»

دلیل ششم؛ هک یا ورود مشکوک به اکانت

تیم‌لید شبکه‌های اجتماعی اسنپ با اشاره به مورد «میلی گلد» عنوان کرد: «یکی از مواردی که اخیراً در مورد پیج «میلی گلد» مشاهده شده، هک یا ورود مشکوک به حساب کاربری است؛ موضوعی که ممکن است توسط هکرهای فردی یا گروهی انجام شود و احتمال دارد در آینده، کسب‌وکارهای ایرانی بیشتر با آن مواجه شوند. این مسئله نیازمند تقویت اقدامات امنیتی اکانت‌ها بر اساس پارامترهای ایمنی اینستاگرام است. هرچند این راهکارها به طور کامل از بروز مشکل جلوگیری نمی‌کنند، اما اقداماتی مانند فعال‌سازی تأیید دومرحله‌ای (Two-Factor Authentication) و سایر تنظیمات امنیتی می‌تواند تا حد زیادی از بروز این اتفاقات جلوگیری کند.»

دلیل هفتم؛ باگ‌های اینستاگرام

او ادامه داد:‌« در نهایت، برخی باگ‌های اینستاگرام ممکن است بدون دلیل واضح و بدون ارسال اخطار قبلی، صفحه‌ای را ببندند. معمولاً این مشکلات ناشی از باگ هستند و رفع آن‌ها سریع‌تر از مواردی مانند کپی‌رایت انجام می‌شود. همچنین، در صورت وجود هزینه، معمولاً مبلغ آن کمتر خواهد بود.»

راهکارهای جلوگیری از پریدن صفحه اینستاگرام

آقاخانی دررابطه‌با راهکارهای جلوگیری از مسدودشدن صفحه اینستاگرام گفت: «استفاده از وی‌پی‌ان‌های آی‌پی ثابت و محدودکردن تعداد افراد دسترسی‌دار به پیج (مثلاً سه تا چهار نفر) راهکاری مؤثر برای جلوگیری از مشکلات مرتبط با تغییر آی‌پی است. همچنین آشنایی کامل و رعایت دقیق گایدلاین‌های محتوایی اینستاگرام اهمیت بالایی دارد. دررابطه‌با مورد سوم، بهتر است از اتصال ابزارهای Third-Party به پیج خودداری کنیم. حتی ابزارهای تأییدشده، به‌خصوص تراست تولزهای ایرانی، پیشنهاد می‌شود کمتر استفاده شوند. هرچند برخی ابزارهای تأییدشده مشکلاتی ایجاد نکرده‌اند، اما استفاده‌نکردن از این ابزارها معمولاً امن‌تر است. در خصوص تبلیغات و جوایز، اگر شرایط به‌خوبی شفاف‌سازی شود، اینستاگرام معمولاً برخورد جدی نمی‌کند. هرچند حساسیت اینستاگرام نسبت به این موضوع در یک سال تا یک سال و نیم گذشته کمتر شده، اما همچنان گایدلاین‌ها باید کاملاً رعایت شوند.»

چگونه از هک‌شدن جلوگیری کنیم؟

او ادامه داد: «در خصوص هک یا ورود مشکوک به اکانت، توصیه می‌شود امنیت (Security) حساب به‌صورت کامل افزایش یابد. این کار از طریق بخش Password & Security در تنظیمات اینستاگرام قابل انجام است. بهتر است به‌صورت منظم و ماهانه رمز عبور (Password) تغییر داده شود و قابلیت Two-Factor Authentication، به‌ویژه روی اپلیکیشن‌های تاییدشده Authenticator ها، فعال شود. همچنین، ثبت شماره موبایل و ایمیل و تأیید مجدد آن‌ها در بازه‌های زمانی مختلف توسط خود اینستاگرام، می‌تواند باعث بهبود وضعیت امنیتی حساب شود و احتمال هک شدن را کاهش دهد. بااین‌حال، باید توجه داشت که میزان اثربخشی این اقدامات، تا حد زیادی به سطح حرفه‌ای بودن فرد یا گروه هکری نیز بستگی دارد.»

لوگوها یکی از مهم‌ترین چالش‌های صفحات ایرانی در بحث کپی‌رایت هستند

آقاخانی در مورد موضوع کپی‌رایت توصیه کرد: «محتواها باید چندین بار و با دقت بررسی شوند؛ چه از نظر موسیقی، چه از نظر عناصر بصری (ویژوال) و تصاویر، و حتی بخش کپشن. در برخی موارد، استفاده از صفحات آزمایشی به‌عنوان پیج تست می‌تواند راهکار مناسبی برای بررسی واکنش اینستاگرام نسبت به برخی محتواها باشد. بااین‌حال، تأکید می‌شود که حتماً نسبت به موضوع کپی‌رایت حساسیت بالایی وجود داشته باشد. به‌ویژه موردی که اخیراً بیشتر دیده می‌شود، استفاده از لوگوهاست. لوگوها حساسیت بسیار زیادی دارند و برندهایی، به‌خصوص هلدینگ‌هایی در حوزه آرایشی – بهداشتی، دارویی و همچنین رسانه‌های ورزشی، به‌شدت با این مشکل مواجه هستند. برای مثال، استفاده از لوگوهایی مانند لوگوی AFC، فیفا، یا لیگ قهرمانان اروپا (Champions League) می‌تواند بسیار خطرناک باشد. به همین دلیل، توصیه می‌شود دررابطه‌با استفاده از لوگوها که در حال حاضر یکی از مهم‌ترین چالش‌های صفحات ایرانی در بحث کپی‌رایت محسوب می‌شود، دقت بسیار بیشتری صورت گیرد.»

چگونه پیجی که مسدود شده را باز گردانیم؟

او با اشاره به این موضوع که فرم‌های پیگیری اینستاگرام اکنون در دسترس نیستند، ادامه داد: «تا حدود دو سال و نیم پیش، اینستاگرام فرم‌هایی برای پیگیری مشکلاتی مانند دیزیبل یا ساسپند شدن پیج‌ها در اختیار کاربران قرار می‌داد، اما این فرم‌ها اکنون چه برای کاربران داخل ایران و چه خارج از کشور غیرفعال شده‌اند. در حال حاضر، ایجاد تیکت در پشتیبانی متا تنها راه موجود برای پیگیری است. بااین‌حال، تیکت‌هایی که از طریق ایمیل‌های شخصی یا عمومی ثبت شوند، معمولاً بررسی نمی‌شوند یا پاسخ مشخصی نمی‌گیرند. برای پیگیری مؤثر، باید از طریق افرادی که به پشتیبانی داخلی متا دسترسی دارند، اقدام شود. برخی افراد یا تیم‌ها با این دسترسی توانسته‌اند مشکل بسیاری از پیج‌ها را حل کنند، از جمله خودِ گوینده که تجربه موفق در این زمینه دارد.»

او در آخر گفت: «اکنون پشتیبانی اینستاگرام رسمی، شفاف یا پاسخ‌گو نیست و این مشکل از دو سال و نیم پیش ادامه دارد. در گذشته می‌شد از طریق ایمیل یا فرم‌ها اقدام کرد، اما حالا این روش‌ها دیگر کاربردی ندارند. ثبت تیکت از مسیرهای معتبر، معمولاً هزینه و پیچیدگی بالایی ندارد، مگر در مورد پیج‌هایی که به دلیل کپی‌رایت دیسیبل شده‌اند. بازگرداندن این پیج‌ها سخت‌تر و پرهزینه‌تر است، چون در سیستم داخلی اینستاگرام این نوع بازیابی‌ها اغلب غیرقانونی تلقی می‌شوند، هرچند برخی ایجنت‌های متا همچنان این خدمات را ارائه می‌دهند.»